Agriculture

t. d. n काढणे 

 जनावराच्या tdn प्रमाणे एक महिन्याच्या अंदाजे खर्च काढणे 

  उद्देश ; - जनावराचे वजन काढल्याने tdn नुसार चार देता येईल 

 साहित्य  साधने :-  काल्कुलेतर वही पेन चार गाय मीटर टेप 

 कृती  :- सूत्र a x a x b

                

                        १०४००

        a = छातीचा घेर 

        b = शिगापासून माकान्हाडा पर्येंत अंतर 

           =     १८५ x १८५ x १७८ /१०४००

            =     ६०९२०५०/१०४०० 

           =   ५.८५ .७७४०३ किलो 

 टीप    :- जनावराच्या वाजण्याच्या ३% चार त्याला द्यावा 

tdn नुसार  चार काढणे 

 १ ) भुईमुग पेंड = ७१ % 

  २)  लसून पेंड =  १२% 

   ३) बाजरीचे पेंड = ३५% 

   ४) ज्वारी कडबा =  ५०% 

   ५)   उसाचे =           ४६% 

प्रत्येक जनावराचे सूत्र = १००x मिळणारे tdn / असणारे tdn  = १ kg १००० ग्र्याम 

१)  भुईमुग पेंड =    १०००  x ७८७.६९ /७१ = ११०९.२९ gm   ;.११०९.२९ /१०००=१.१०१ kg

२) लसून घास  =    १०००x ७८७.६९/१२   ;.  ६५६.३३gm ६५६.३३gm = ६.५६३ kg

अनुमान  ;- जनावराचे tdn  काढल्यामुळे त्यांना  किती खाद्य द्यावे हे समजते त्यामुळे चार्याची बचत होते 

                  व ज्यावेळी आपल्याकडे चार उपलब्ध  नसतो  त्यावेळी बचत जालेला  चार उपयोगी  येतो 

                               चार्यातून मिळण्यार्या पाशक घटकाचा तक्ता 

१   ) हरभरा ;-७६%  

२)   मका  ;- ७१ % 

३)   भुईमुग  ;- ७१% 

४) गव्हाचा भुसा ;- ६५% 

 ५) सर्की पेंड   ;- ७२%  

 ६) मुरघास ;- ९०% 

७) हिरवी ज्वारी  ;- १२% 

 ८हिर्वि मका    ;- १७% 

  ९) लसून घास ;-   १२% 

  १० ) उसाचे पेंडे ;- ४६% 

११)  ज्वारी कडबा    ;- ६० % 

 खुराक                                              सुख चार                                      ओला चार 

      ६                                                        ६                                                  ६ =       १८ kg 

                                 ५८५x ३ /१००=  १८ kg 

    ओल्या चार्यात पाण्याचे प्रमाण  ८०% असते 

                 ६x 80 = ४.८ x ६ 

    गायीला  ओला चार देण्यासाठी  २८.८ kg दिला तर ६ kg मिळतो 

    tdn  =  total digentionas nutretion 

           =   ऐकून पचनीय घटक 

tdn  काढताना आपण जी मकान हादपारेयंत ते छातीच्या व छातीच्या घेराचे माप  ते अचूक आले पाहिजे 

   त्यामुळे गायीचे वजन बरोबर समजते 

अनुमान :- ५८५ किलो वजनाच्या जनावराच्या भूईमिग पेंड १.१०१ किलो लसून घास ६.५६३ किलो 

                बाजरीचे  सरमद २.२५० किलो   

जनावराच्या शरीराच्या मापावरून अंदाजे वजन काढणे 

 उद्देश  :-    जनावराचे अंदाजे वजन काढणे 

साहित्य साधने :-  मीटर टेप वही पेन 

  कृती  ;-        १ वजन घेताना दोन शिगाच्या मध्यातून व मकान हाडाच्या  परेयंत घेणे 

                      चाटच घेर  ( सेन्तीमितर मध्ये ) 

                       २   छातीचा घेर  =  १२० cm 

                       ३  ब  शिगाच्या माकान्हादापारेयंत = १२० 

                       ४ सूत्र  अxअxब / १०४००

                        सूत्रानुसार = १२०x १२० x 113 / १०४०० 

                       = १५६ kg 

 निरीक्षण   गायीचे   ;-  गायीचे वजन काट्याने न काढता त्याच्या मापावरून त्याचे वजन काढू शकतो 

 जनावराच्या दातावरून अंदाजे वजन काढणे 

  उद्देश :- दातावरून जनावराचे वय काढणे 

  कृती :- प्रथम  एका जनावराच्या गाय बैल जबड्यातील दात किती आहेत हे पाहण्यासाठी जनावराच्या 

              माल्काच्या मदतीने त्या जनावराच्या जबडा उघडा 

              २) जबड्यामध्ये दिस्न्यार्या दाताचे युव्वास्तीत निरीक्षण करा 

               ३) निरीक्षण करताना दुधाचे दात किती व कायमचे दात किती आहेत याची युव्स्थित पाहणी केली 

                ४)  वरील पाहणी नुसार जबड्यातील दात दर्शणारी आकृती काढा 

                ५) आकृतीचे बित निरीक्षण करून जनावराच्या वयाच्या बरोबर अंदाज काढणे 

 दक्षता :-    :-  जनावराचे हात  पाहताना आपला हात चावला जाणार नाही यांची तोग्य ती काळजी घ्या 

                     अनोळखी जनावर असल्यास दात पाहताना साब्म्धीत मालकाची मदत घ्यावी अथवा जनावारुकडून इजा होण्याची शक्यता असते 

        शिगाच्या वाल्या वरून जनावाराच्र वय ओळखणे 

       सूत्र वय = न+ २  (  न= शिगाच्या वाल्याची संख्या ) 

        उदा .    एका गाईच्या शिगाच्या वाल्याची संख्या ५ आहे तर तिचे वय किती 

                         पहिले वय २ वर्षांनी येते 

        उत्तर :- गायीचे वय =n+ २      ५=२ = ७ वर्षे 

                    गायीचे वय = ७ वर्षे 

       १) जमत             दुधाचे २ दात 

       २) १५ दिवसानंतर            दुधाचे ४ दात 

       ३ ) २१ दिसानंतर               दुधाचे  ६ दात 

       ४) ३० दिवसानंतर              दुधाचे ८ दात 

      ५) २ ते ३ वर्षांनी                  कायमचे २ दुधाचे ६ 

       ६ ) ३ ते ४ वर्षांनी                कायमाचे  ४ दुधाचे ४ 

      ७) ४ ते ५ वर्षांनी                  कायमचे ६ दुधाचे २ 

      ८)  ५ वर्षाच्या पुढे                कायमचे ८ दात     

  कलम करणे                                                      

        उद्देश :- विविध रोपावर कलम करून त्यावर झाडापासून जास्त उतपादन वाढ करावी यासाठी 

                     कलम बाधानी करणे गरजेचे आहे 


       साधने:-  प्लास्टिक  पेटी प्लास्टिक ब्याग 

       साहित्य;-  मॉस

       कृती :-       कलमाचे प्रकार    १) चत कलम

                                                    २) गुत्ती कलम

                                                    ३) पाचार कलम
\
                                                     ४) डोळा कलम
    च्यात कलम :- हि पदधत सर्वात सोपी पद्दत आहे हि झाडांना वापरली जाते    उदा . जास्वंद गुलाब 

                           १) माती आणि शेम्खात ३:१ या प्रमाणे पिशवीत भरून घेतले 

                            २) झाड्याच्या फादिंचा डोळा आहे बघून चत काढून घेतला 

                             ३)चाटच्या खालच्या बाजूला संजीवक PAUDAR लाऊन त्याला मातीत दाबले 

                              ४)वरच्या बाजूला शेन लाऊन घेतले 

   गुत्ती कलम :- गुत्ती कलम हे दालीम्बावर करण्यात येते 

                        १) पेंशिलाच्या आकाराची फांदी निवडून घेतली 

                         २) त्या फांदीची १० MM  परेयंत साल काढून घेतली साल काढताना आतल्या फांदीला 

                             इजा   होऊ दिली नाही 

                        ३) साल काढल्या ठिकाणी SPAGNARलाऊन घेतला 

                         ४) ANAGUM MOS लावल्यानंतर त्यावर POLITHIN पेटी गुदाल्ली आणि त्यावर सुटली बाधू घेतली 



  ३ पाचार कलम :-१)

 पाचार कलम करताना एक पेनशील च्या आकाराची फांदी घ्यावी  

 २)आंब्याच्या शेंड्याकडील भाग C कातर च्या सहायाने कापले 

  ३) कापलेल्या  खोडवा मध्यभागी उभा खप घेतला 

   ४) चागल्या जातीचा आंब्याची त्याच जातीची फांदी C कटरने कापली 

    ५) फांदीची सर्व पाने C कटरने कापली आणि चाटली 

     ६)  फांदीच्या खोडाकडील बाजूला पाचारीचा आकार दिला 

   ७)ती पाचार गावरान आंब्याच्या थोड्या मध्जे मध्ये बसवली

    ८) पूर्ण प्लास्टिक पेटीच्या सहायाने बधून घेताली



     नरीक्षण ;- कलम च्या                       

न्यापसक पंप दुरुस्ती     

     साहित्य :- न्यापसक पंप दुरुस्तीसाठी लागणारे साहित्य  फवारणीसाठी लागणारे ओउषद 

                     वही पेन न्यापसक पंप माहिती पुस्तिका 


    कृती :- १) सुरुवातीला पाण्याच्या मदतीणे पंपाचे भाग वेगळे केळे 

                 २) सर्व भागाची नवे व उपयोग समजून घेतले 

                  ३) पंप पुन्हा यवाव्स्तीत जोडला 

                   ४) पंप मध्ये पाणी ओतून पंप पानीवर घेऊन फवारा कसा तयार होतो ते पाहिले 

                   ५) नंतर नुसत्या पाण्याची जमिनीवर फवारणी केली 

 पंपाचे विविध भाग                                         प्रकार                                                 भागाचा उपयोग 

       नोझल                                                    प्लास्टिक                                   फवारा तयार करणे 

       ट्रिगर                                                       प्लास्टिक                              प्रवाह चालू बंध करणे 

      रबरी नळी                                               प्लास्टिक                                द्रावणाचे साठवण करणे 

     स्कर्ट                                                         ओय्रण पत्र                              टाकी बस्वण्यास्ठी 

      टाकी                                                        प्लास्टिक                               द्रावण साठवणे 

     गावनी                                                        प्लास्टिक                              एक्सलं ला जोडणे 

    हंडले                                                          oyaran                                      -=-

   कनेक्तिग रोड                                                  _                                          पिर्कॉन  ला गती देणे 

   एक्सलं                                                               -                                          टाकीतील द्रावण साठवणे 

   वायीसार                                                    पिटली                                         ह्पानास एका दिशेने देणे 

  bale                                                            रबर                                            टाकीतील मध्ये ढकलणे 





निरीक्षण :- १)    पंप खोलताना इजा होणार नाहि याची काळजी  घेतली  पाहिजे 

                   २)   नोजल ट्रिगर खोलताना व जोडताना जास्त बलाचा उपयोग करू नये 

                    ३) उघडल्यानंतर त्यातील पिटली बॉल हरवणारा नाही याची काळजी घ्या 

                    ४) हंडले खाली वर करताना जास्त ताकद लाऊ नये 

अनुमान  :-   फवारणीसाठी आणखी वेगवेगळे पंप वापरतात 

                     १) गहर पंप अस्पिओलो पंप वापरतात S.T.p.

                      २) न्यापसक पंपा मध्ये हवेचा दट दहाव्याच्या सहायाने वाढून ओउषद बारीक नळीद्वारे 

                           नोझल मधून फवारले जाते 

                     ३)   आपल्याला साहित्याची हाताळणी करता येणे आवश्यक आहे 

                     ४) विविध स्प्यानरची हातळणी केली   

                             ह्याद्रोपोनिक 

   उद्देश :- मार्च एप्रिल व मे महिन्यात जनावरांना हिरवा चारा देण्यासाठी 

   साहित्य :- त्रे शेड फोगर  स्पिक्लर  मका मोटार पाण्याची टाकी पाईप लोखंडी शेड्नेत बदली 

                    इत्यादी 

   कृती :-     ह्याद्रोपोनिक करण्याआधी तिथे पाण्याची व्यवस्था करणे व ह्याद्रोपोनिक साधारणता दुग्ध 

                   जनावरांना खूप फायदेशीर आहे त्याच्या दुधात १०% वाढ होते व जनावराची प्रकृती ठीक 

                   राहते व त्याला बुरशी लागू नये याची काळजी घ्यवी मका त्रे मध्ये २५० ग्याम मका टाकावी 

                   पण त्याआधी ती मका पोर्त्यात भिजून ठेवावी त्याला कोब येई परेयंत जनावरांना चार ८ ते 

                    १० दिवसात खायला येतो व एका रात्री मध्ये २ ते ३ सेन्तीमितर वाढते जे तरे वापरतो 

                   त्या त्रेचे होल यवस्तीत पडले असावेत १ kg मक्याच्या बियापासून  ८ ते ९ हिरवा चारा 

                   मिळतो ह्याडोपिनोक सेंद्री य असते त्यामुळे प्रोटीन प्रमाण जास्त १२ ते १३ इतके असते 

निरीक्षण:-  १) जास्त पाण्यामुळे बुरशी लागण्याची दात शकता असते 

                   २) मक्याला लागणारे पाणी n दिल्यास तो मका सकू लागतो व तो परेयेंत येत नाही 

               

                   ३) ह्याद्रोपिनिक मध्ये उन्षता जास्त राहू  देऊ नये  

                            जीवामृत

    उद्देश :- जीवामृत तयार करणे 

   साहित्य व साधने :- बदली ब्यारल गुळ पाणी गोमुत्र दही बेसन पीठ शेन काठी 

   कृती :-प्रथमता २०० लिटरचा ब्यार्ल घेतला अर्धा ब्यार्ल पाण्याने भरून घेतला त्यांनतर बादली मध्ये 

              शेन गुळ तक बेसन पीठ गोमुत्र हे सर्व ब्याराल मध्ये टाकल्यानंतर ते काठीने हलवले 

              व त्यानंतर ब्याराल सावली मध्ये ठवले 

              त्यानंतर तो रोज काठीने सकाळ दुपार संद्याकाळ काठीने हलवले व सर्व जीवामृत तयार 

              होण्यासाठी किमान ६ ते ७ दिवस लागतात या सहा ते सात दिवसात ते निदान दिवसातून 

              तीन वेळा काठीने हलवले जीवामृत आपण बदली किवा ड्रीप च्या सहायाने देऊ शकतो 

              द्रीपणे देताना ते नादान फडक्याने गळावे जीवामृत मध्ये त्त्र्य्कोदार्मा व अझेतोबाक्टार  सुधा टाकू शकतो २०० लिटर मध्ये २०० ते ३०० ग्र्याम टाकावे लागते १ लिटर मध्ये १ ग्र्याम 


         फायदे :- सेंद्रिय खत व चागले ओउषद म्हणून उपयोग होतो वाढ चागली होते 

खताचा डोस काढणे 

     उद्देश :- सेंद्रिय व रासायनिक खतातील डोस काढणे 

     साहित्य :- लागणारे मजूर 

      कृती :-       खताचा डोस काढणे :- एकेरी खत , मिश्र खत         

                        १) एकेरी खत  १०० किलो ब्याग मध्ये n नात्र ४६% असते  p=१६% असते व k =५८%

                             असते 

                             उदा :- प्रमाण ४६: १६: ५८ हे आहे 

                                         n =१००/४६ =२.१७ किलो युरिया १ किलो साठी 

                                         p =१००/१६ =  ६.२५  स्फुरद लागेल १ किलो साठी 

                                         k= १००//५८ =पालाश १ किलो साठी लागेल 

      

      उदाहरण :- १)  मिरची पिकासाठी n:p:k अनुक्रमे  १००: ५०:  ५० दर हेक्टर 

                           n=१००  =२.१७ x१०० =२१.७ किलो युरिया दर हेक्टर  मिरची लागणारा नत्र ०.९३ 

              

                           युरिया ४६८ साफ्त साठी ५०x ६.२५ 

                          २) p =५० =३१२ किलो स्फुरद पार हेक्टरी मिरची साठी लागणारा स्फुरद =१.३४ किलो  

                                                               ५०x १.७२ 

                          ३)   k =५० =८६ किलो पालाश पार हेक्टरी ४६८ साफ्त मिरची साठी लागणारा पालाश 

                                  ०.३६ 

                                                  मिक्स फर्टिलायजर डोस काढणे 

      उदाहरण :-कंद पिकांसाठी अनुक्रमे १००:५०:५०: n p k आहे तर त्यासाठी खाद्य १८:१८:१० 

                        प्रमाणे द्यावा लागेल 

                        पिकांचा डोस =१००:५०:५० उपलब्ध खत =१८:१८:५० 

                        प्रथम खताचा डोस काढून फ्याक्तर काढून घ्यावा 

                        n)=१००/=५.५५ 

                         p)=१००/१८ =५.५५ 

                         k)=१००/१८ =१० 

                          खताची मात्र ठरविताना खतामधील जास्त व डोस मधील कमी मात्र घ्यावी 

                           उपलब्ध खत :- १८:१८ :१० 

                            पिकांचा डोस :- १००:५०:५० 

                         उपलब्ध खतामधील १८:p व खताचा डोस मधील ५० p सर्वात कमी मात्र जुळतात 

                          (काढलेल्या फ्याक्तारणे खताचा कमी मात्रेस गुणाने ५० x५ .५५ =२७७.५ स्फुरद मात्र 

                           २७७ दिली तर मात्र काय करावे s.s.p देताना ५०किलो २७७.५ किलो १८:१८ :१० 

                            दिले आहे 

                                              यामुळे नात्र किती गेले हे तपासणे ;१०० किलो मध्ये १८ तर २७५.५ 

                           मधून n = गेले (२७७.५ x१८ =४९.९५ 

                            ४९९५/१०० =४९.४५ मग १०० n मात्र ४९.९५ तर १००!

                                               = १००-४९.९५ =५०.०५ मात्र देणे गरजेचे आहे 

                            १००/१० x २७७.५x १० 

                             १००x ! २७७.x १० 

                             १०० x! = २.७७५ 

                             १००/२७७५ =२७.७५ 

                              खताची मात्र n = ५०.०५   /      p = २७७.५   /    k =२७.७५ किलो दिले 

 माती परीक्षण करणे                                            

उद्देश :-   माती परीक्षण करणे व मातीला नात्र स्फुरद                                                                                            

साहित्य :- नमुना घेतलेली माती प्रेरणा किट इत्यादी                                                                                              

साधने :- खुरपे  घमेले माती परीक्षणासाठी कित गाळणी                                                                                       

कृती : -   १) माती परीक्षण करण्यासाठी ठिकाण पाहून घेतले                                                                                 

                २) त्या शेतातील ज्वारी कापून नेली होती व दुसरे पीक घ्यायचे होते त्यामुळे ते शेत निवडले               

                ३) त्यानंतर आम्ही खोदण्यासाठी व माती भरण्याचे सर्व साहित्य घेऊन शेतात गेलो                                     

                 ४)त्यानंतर शेतात झीग्झ्यक अशा प्रकारचे सहा खड्डे घेतले                                                               

                 ५)या सहा खाद्याची माती घेताना त्याच्यावरील २ ते ३ इंच मातीचा थर बाजूला सर्व व त्यानंतर                

                       खड्डा घ्यायला सुरु करावा                                                                                                                 

                ६)खड्डा घेताना तो v आकाराचा काढावा व खुरप्याने त्या खड्ड्यातील चारही बाजूच्या मातीचा २ सि यम  थर खरडून घ्यावा व प्रत्तेक खड्ड्यातील १ किलो माती घ्यावी व त्यानंतर ती माती मिकस  करावी                

                  ७)मिक्स केलेली माती गोल पसरून त्याचे चाराभाग  करावे व त्यातील दोन समोरचे भाग काढावे व राहिलेले दोन भाग मिक्स करून तिचा परत तसाच गोल करावा व जो परेयंत अर्धा किलो माती राहत नाही तो परेयंत ती तशी करावी त्यानंतर प्रेरणा किटच्या साहित्याने त्या मातीचे परीक्षण करावे १३ टेस्ट असतात परंतु आम्ही त्यातील महत्वाच्या ५ केल्या १)ph   २)ec  ३)oc ४)n  ५)p  ६)k ७)z ८)s ९)b १०)fe ११)ca १२)mm

अ क्र                                                                                                                              शेरा                               

   १                         ph                                                                  ७                           मध्यम                     

   २                         oc                                                                  ०.२                            कमी                              

   ३                          n                                                                    १४०                          अत्यंत कमी                  

   ४                          k                                                                      १० ड्रोप                   अत्यंत जास्त                

   ५                          p                                                                      २८                            भरपूर                   

   ६                          ec                                

येझोला बेड तयार करणे 

साहित्य :-फावडे घमेले टिकाऊ 

साधने:- s.s.p येझोला कागद युरिया 

उद्देश :- जनावराच्या चाऱ्यासाठी येझोला बेड तयार करणे 

कृती :-    पाहिले आम्ही येझोला बेड विषयी माहिती जनीन घेतली येझोला फायदे व त्यातील प्रथिने याची                 

               सर्व माहिती जाणून घेतली व त्यांच्या जाती सहा आहेत पण त्यातील तीनचा खाण्यायोग्य आहेत          

               आय्झोला क्यारोलीयाना ,येझोला माय्क्रोफाय्ना येझोला पिनता यातील तसरी जात योग्य              

               असणारी व देशी जात मानून ओळखली जाणारी आहे                                                                   

                येझोला मध्ये २० ते २५ टक्के प्रोतीनचे प्रमाण असते येझोला बेड मध्ये टाकले जाणारे घटक ५     

                किलो शेन ५ किलो चाललेली माती व बेड हे १० ते १५ सेन्तीमितर खोल असावे व बेड तयार        

                करताना जो कागद वापरतो त्यांच्या खाली आपले जुन्या पोतो पिशव्या टाकावीत कारण             

               कागद लिकेज होऊ नये यासाठी टाकावे व एका जनावरांच्या २ ते अडीच किलो असलेला                

                द्यावा येझोला मध्ये कर्बोडके व तेलाचे प्रमाण कमी असते व न्यात्रोजन 70% असते येझोला                

               बेड साठी वापरणाऱ्या कागदाचे नाव                                                                                                         

नरीक्षण :-येझोला कोब्द्याना पिल्यास त्यांच्या वजनात व अंडी उत्दानात वाढ होत असताना दिसली                 

                येझोला ची वाढ ७ ते ८ दिवसात होते                                                                                                        

गवताचे नाव                                            कोरडा चारा हेक्टार                                प्रठीण्याचे प्रमाण                 

संकरित नेपियन चवळी                                  ५०                                                              ८                              

         चवळी                                                     ७                                                               २०                            

      सुभाबुल                                                     १६                                                              २०                       

         ज्वारी                                                       ३२                                                              १९                       

       येझोला                                                        ८०                                                             ३०                              

                                                  येझोला चे पोषण मूल्य प्रती १००९                                                                      

क्यारोतीन = ४४७५  एम सि जी                                                         प्रोटीन =२० ते २५                                       

बी = १- १९ मिली ग्र्याम                                                                        बी क्यारोतीन =१३८०                       

१) फोसाफोरास     ०.८६ मिली ग्र्याम                                                    ६)म्याग्नेशियाम   ४.३ मिली ग्र्याम           

२)क्याल्शियाम       ६७ मिली ग्र्याम                                                        ७)सल्फर         २.७ मिली ग्र्याम            

३)लोह                     ७३ ग्र्याम                                                                  ८)तांबे              ०.९ मिली ग्र्याम      

४)सोडियम             ०.२६                                                                         ९)  कोबाल्ट  ०.६१ मिली ग्र्याम            

५)म्यागणिज     १०२ पिपियाम                                                                  १०)जस्त    ४.१ मिली ग्र्याम 

 मुरघास तयार करणे                                                 

       उद्देश  :-मुरघास तयार करणे 

        साधने :-विला कोयता घमेले दातले कुटी मुरघास ब्याग कासरा इत्यादी 

साधने :-ओळी ओत गवत 

कृती :- पहिल्यांदा आम्ही ओत गवत कापून आणली ती त्र्याक्तर मध्ये भरून आणली व त्या ओत ची कुटी केली त्या ओत कुटी मुरघास ब्याग मध्ये भरली त्या ब्याग मध्ये जराशी हि हवा राहू द्यायची नसते त्यामुळे ती ओत पायाने दाबून ब्याग मध्ये भरली ती म्ब्याग सरळ पकडून त्यातील सर्व हवा काढून ती ब्याग घट्ट भरली व त्यातील सर्व हवा काढून ती ब्याग घट्ट बदली व त्या ब्याग चे पूर्ण वजन केले तर तो वजन ६५० किलो ग्र्याम इतके जाले या ओतच्या मुरघास ४५-५० दिवसात तयार होतो व उन्याल्यात हिरवा चारा मिटत नसतो तेव्हा हा चारा हिरवा असतो व त्याला चव सुद्धा येते त्यामुळे जनावरांना हिरवा उन्यालयात सुद्धा मिळवला जातो यात आपण गुळ मित पाणी देखील टाकू शकतो कारण त्यामुळे त्याला चव यामुळे पण येते व ते जनावरांना आवडतेस व ते चव काढून खातात सायलेचा ph४.५ ते ५.५ एवढे असते 

पाणी देण्याची पद्धती 

पाणी देण्याच्या पद्धती आहेत 

पारंपारिक पद्धत   -    १)मोकाट 

                                २)सपाट वाफा 

                                ३)सारी 

                                ४)नागमोडी वाफा 

अपारंपरिक पद्धत -   १)ठिबक 

                                २)स्पिक्लर 

                                ३)फोगर 

पारंपारिक पद्धती =

मोकाट = मोकाट पाणी पद्धती मध्ये आपण वाराम्भे किवा सपाट पद्धतीने पाणी देतो 

           उदा -ज्वारी , मका 

सपाट वाफा = सपाट वाफा हि पाणी  देण्याची दुसरी पद्धती आहे सपाट वाफा पद्धती म्हणजे ज्या प्रकारे आपण मेथी लावल्या नंतर तिला पाणी देतो तो पद्धत होय 

सारी =  या पद्धतीला सारी तयार केली जाते व बरे देऊन पाणी दिले जाते   उदा ,उस 

नागमोडी पद्धत = हि पारंपारिक पद्धत तील ४ ठी पद्धत आहे या मध्ये एका पाटोपात  एक वाफा भरला की दुसरा व वाफा भरला की तिसरा असे सगळे वाफे भरले जाते याला नागमोडी पद्धत असे मानतात 

अपारंपरिक पद्धती 

                            ठिबक = या पद्धतीत गुंतवणूक जास्त असते पाणी फायदाही जास्त असतो मंजेच या पद्धतीत फायदे जास्त तोटा कमी असतात यामुळे पाण्याचा अतिवापर टाळतो व पाणी कमी लागते 

स्पिक्लर=  या पद्धतीत  पिकावर पाणी म्सिप्डून टाकले जाते त्यामुळे शेतात सारी किवा वर्म्भे करण्याची गरज लागत नाही त्र्याक्तर चा खर्च कमी होतो व भुईमुग  गवत यासारख्या विविध पिकांसाठी या पद्धतीचा वापर केला जातो 

फोगर  = या पद्धतीत पाणी पिकावर शिपडून पडते पण पाणी कमी प्रमाणात उडत असते    याचा वापर जास्त करून HYADROPONIC मद्दे केला जातो                                   

शेतीसाठी उपयौक्त साधनाची ओळख 

     शेतीसाठी उप[युक्त  साधने व त्यांची संकलित माहिती  पुढील प्रमाणे 

   फावडे =  फावडे हे शेतीसाठी प्रमुख साधन आहे  तो पसरलेली वस्तू (   माती खत कचरा तन )एकत्र करतो व दुसर्या मध्ये ठेऊ शकतो 

घमेले = फावड्याने एकत्र केलीली  वस्तू  घामेल्यामध्ये भरून वस्तूची णे आण करून शकतो त्या वस्तूची स्थानंतरण  करू शकतो 


खुरपे = हे प्रामुख्याने कापण्याचे काम  करतो त्याला कार्व्तीप्रमाणे बारीक टोके असतात सर्वसाधारण गवत कापण्यासाठी उपयुक्त  असतो 

विला =हा प्रामुख्याने काप्न्याचेच काम करतो त्याला प्लेन धार लावली  जाते  जेणे करून गवत लवकर कापला जातो    जेणे करून गवत लवकर कापला जावा समोरच्या टोक ओढण्याचे काम करते 

पटाळ ब्लेड = हा ब्लेड सुधा कापण्याचे काम करतो पण हा चापता असून तो फांद्या बांबू अशाप्रकारे  
वस्तू कापण्यास मदत  करतो 

टिकाऊ =टिकाऊ हा खोदण्याचे काम करतो त्याला दोन टोके असतात  त्यातील एक सरळ चापटी टोके असते हे खोदण्याचे साधन मनून  शेतीतील महत्वाचे साधन आहे 

कुडाळ =कुदल  हे देखील खोदण्याचे काम करते पण हे खोलवर खोडात नाही हे विशिस्त  अंतरापर्यंत खोडले जाते त्याच्या टोकाला खुंटी मानतात 

कोलाप =हे साधन गवत शेतीतील तन काढण्यात मदत करते सध्या सारी समांतर करण्यास कोल्प्याचा उपयोग करतात याला समोर वाकलेले दात असतात 

नगर =शेतात पिक लावण्यासाठी नगराचे साधन उपयुक्त असतात विविध पिकासाठी उपलब्ध आहेत हे जमीन उकर्ण्याचे  काम करतात 
जमिनीचे मोजमाप करणे
     उद्देश;बियाण्यासाठी  जमिनीचे मोजमाप करणे

     साहित्य;     वही  टेप   मीटर टेप दोरी 


    कृती           प्रथमता जमीन मोजण्यासाठी मीटर टेप घेतला व प्लॉट च्या चारही बाजूला काठ्या लावल्या व प्लोटची बोंद्री निश्चित केली व तो प्लॉट मीटर टेप च्या सहायाने मोजून घेतला व त्या चारही बाजूला अ.ब.क.ड.  गृहीत पकडले मंजेच पुढील प्रमाणे 
    

                                 अब =३० 
                                  
                                  बक =३० 

                                 कड =३० 

                                 डअ=३० 

म्हणजेच तो प्लॉट ३०  x ३० मीटर आहे से समजले 
         
                    1)  १फुट  = ३०सेमि 

                   २)३.३ फुट =१ मीटर 


                  ३)३३x ३३= १ गुंठ 

                 ४)१ गुंठा=१००म२ 

                 ५)१ हेक्टार=१०० गुंठ 

                ६)१ एकर =४० आर  
बीजप्रक्रिया
               उद्देश बियाण्याची बीज प्रक्रिया करणे
               साहित्य    बियाणे बुरशीजन्य औषधे अज्याटोबॅक्टर रायजोनियाम  गूळ इत्यादी
               साधने       घमेले बदली फावडे ताडपत्री व हॅन्डग्लोज इत्यादी
               कृती       सुरवातीला बियाणे  घ्या हातात हातमोचे घालून  बियांवर ५% गुळाचे पाणी शिंपडा नंतर त्यावर बुरशीनाशक औषद संजीवक सल्फर गंधक इत्यादी  औषधें योग्य प्रमाणात चोळा
२   बियाणे थोडा वेळ सावलीत वाळवंट ठेवा
बीज प्रक्रियांचे फायदे     बियांची उगवणक्षमता वाढते
                                 रोपाची किंवा पिकांची रोग प्रतिकार  शक्ती वाढते
                                 पिकांच्या उत्पादनात वाढ होते
                                  रोपे मारण्याचे प्रमाण कमी होते
           दक्षता          
                   बियाणं  रसायने लावून झाल्यानंतर हात स्ववंच धुवावेत
                   बियाणं रसायने लावताना ती योग्य प्रमाणात लावावी
                   गुळाचे पाणी शिंपड्ताना त्या बियाणं  चिकटेल एवढेच ओले करावे
                   बियाणे पूर्णपणे कोरडे झाल्यानंतर पेरणीसाठी वापरावे
                                बीज प्रक्रिया करण्याच्या पद्धती
                                         बटाटे बियाणे करण्याच्या जिब्रेलिक ऍसिडमध्ये भिजून लावल्यास लवकर व चांगल्या दर्जाचे उगवून होते
                                      उसाचे बियाणे जिब्रेलिक ऍसिडमध्ये भिजून लावल्यास लवकर चांगल्या दर्जाचे उगवते
                                       कांद्याची रोपे लावण्या पूर्वी इथ्रेल द्रावणात घालून लावल्यास पिकांची मर कमी होते
                                       बीज प्रक्रिया पद्धती       बीज गरम पाण्यात भिजत ठेवणे
                                      बीज थंड पाण्यात भिजत ठेवणे
                                      बी पृष्ठभागावर घासणे
                                     रोपांची मुले द्रावणात बुडवून ठेवणे
            लागवड करणे        जमीन तयार करून जे पीक जमिनीत घावयाचे असते त्यावर बीजप्रक्रिया करून लागवडी योग्य केल्यानंतर त्याची लागवड कोणत्या पद्धतीने करायचे हे ठरविले जाते
        लागवड करण्याच्या पद्धती
                                        टोकन पद्धत
                                        पेरणी पद्धत
                                        कोकण पद्धत         
जमीन तयार करणे                                                                                                                                                          पीक  पीक घेण्यासाठी जमीन तयार करणे                                                                                                                                                     साहित्य घमेले फावडे दाटलं                            कृती   जमीन तयार करणे म्हणजे जमीन भुसभुशीत आणि  लागवडी योग्य तयार करणे होय  जमिनीत एखादे पीक योग्य पद्धतीने लागवड करून जास्तीजास्त उत्पादन घेण्यासाठी त्या जमिनीची पिकाच्या   गरजेनुसार योग्य ती मशागत करावी लागते यालाच पीक लागवडी पुरी ची मशागत मानतात जमिनीत मातीत वनस्पतीचे अवशेष व शुकजीव त्या  असंख्य पृमाणात     आढळतात व हे सुक्ष्मजीव त्या अवशेषांचे अपघटन घडून आणतात व जमिनीची सुपीकता वाढवली जाते                   जमिनीचे मह्त्या      वनस्पतींना आधार देणे        वनस्पतीच्या वाढीसाठी लागणारी अनन्यद्रव्य व विविध प्रकारची खनिज द्रव्ये जमिनीतून मिळतात            वनस्पतींना आवश्यक असणाऱ्या शुक्ष्मजीवांची वाढ करणे                                                                                                                            जमीचे प्रकार  गाळाची मृदा तांबडी मृदा वालुकामय मृदा काली रंगीत मृदा जांभळी मृदा खडकाळ मृदा इत्यादी जमिनीचे प्रकार आहे                                                                   जमिनीमध्ये होणाऱ्या पिकाच्या गरजेनुसार जमिनीची मशागत करून वेगवेगळ्या प्रकारे पिकाची लागवड करता    येते जमीन तयार करताना मुख्यतः पिकाच्या मुळांची रचना पाण्याची  उपलबध्दता व पिकाच्या कालावधी यांचा मुख्यवते विचार करावा लागतो                                                                                                                उदा १ गादीवाफा पद्धत हि पद्धत कांडा मिरची फ्लॉवर कोबी इत्यादी भाजीपाला पिकांची रोपे तयार करण्या करीत गादीवाफा पद्धतीचा वापर केला जातो                                     सारी पद्धत   ऊस मका कांडा बटाटा इत्यादी पिके घेण्यासाठी सारी पद्धत वापरली जाती                                  वाफे पद्धत वेगवेगळ्या प्रकारची भाजीपाला  वाफे पध्तीतिचा वापर केला जातो                                         आळे पद्धत   आंबा चिकू पेरू इत्यादी प्रकारची फळझाडे लागवड करण्याकरता आळे पद्धतीचा वापर केला जातो          सफेत वाफ पद्धत ज्वारी बाजरी गेहू इत्यादी प्रकारची पिके आणि कढधान्य लागवडी साठी सपाट वाफ पद्धत वापरावरली जाते