Tuesday 12 June 2018

वीज बिल काढणे .




 वीज बिल काढणे .

  • उद्देश :- आपल्या घरातील लोड वरून वीज बिल काढणे .
  • साहित्य / साधने :- वही , पेन , मशीन 
  • कृती :- १) प्रथम आम्हाला सारणी लोड काय असतो हे सांगितले व वीज बिल कसे काढायचे हे समजून सांगितले . २) जर एखाद्या मशीनला वॅॅट  नसेल तर ते कसे काडायाचे ते समजून घेतले . व्होल्ट आणि अम्पियर यांचा गुणाकार केला कि वॅॅट  मिळते . ३) आपण किती वेळ साधन चालवतो आहे .w x वेळ करून त्याला 1000 ने भागावे . कि आपल्याला दिवसाचे युनिट मिळते . युनिट काढण्यासाठी वॅॅट आणि वेळ यांचा गुणाकार करावा लागतो . लाईटबिल मधील युनिटचा दर कसा असतो तो खालील प्रमाणे ४) 1000 वॅॅट म्हणजे एक युनिट 1hp = ७४५ वॅॅट                           ५)  *  ० ते १०० युनिट पडले तर ३ रु 

            * १०१ ते ३०० युनिट पडले तर ६.73 रु

            *३०१ ते ५०० युनिट पडले तर ९.७० रु

            *५०१ ते १००० युनिट पडले तर ११.२० रु
उदा:- एक laptop ८ तास चालतो मग त्याचे दिवसाला किती युनिट पडतात हे पाहू 
सूत्र = वॅॅट x वेळ   
             1000
      = ६५ x ८ 
          १०००
       =  ५२०
          १०००
      = ( ०.५२ युनिट ८ तासाचे )
हे प्रतिदिन ८ तासाचे युनिट 
त्याप्रमाणे महिन्याचे युनिट = ०.५२ x ३०  
                                          = ( १५.६  महिन्याचे युनिट )
तर महिन्याचे बिल = १५.६ x ३ 
                              =  (४६.८ एवढे रु महिन्याला .)


बायोगॅस



*बायोगॅस *

 *उद्देश :-बायोगॅस सयंत्राचा अभ्यास करणे . 
                बायोग्यास हा गाईच्या शेणापासून बनला जातो . 
    *ही न सम्पणारी ऊर्जा मानली जाते . बायोगँस कसा बांधावा आपल्या जवळ दरोरोज किती शेण उपल्बध आहे हे पहावे . 

*बायोगँस बांधण्याच्या दोन पद्धती ;               

      १)प्लॉटिंग डोम टाईप . 


Related image


                                                                                                     
      २)फिक्स डोम टाईप . 


Related image

         
           १)प्लॉटिंग ह्या [पद्धतीने जर बायोगॅस बांधला तर तो फायदेशीर ठरतो . (कारण )जर एखाद्यावेळी नटबोल्ट तुटला तर आपण ती टाकी काढून दुरुस्त करता येते . 
          
          २)फिक्स डोम टाईप :-ह्या मधे आपण दुरुस्त करण्यास गेलो तर आर्थिक ख रचा ज्यास्त होतो हा पूर्ण बंद टाईप  बांधला जातो .   अर्धे बांधकाम काढावे लागते .  म्हणून हा बायोगॅस ज्यास्त बांधला जात नाही .  
कृती :-प्रथम बायोग्यास बांधवा कुठे हे माहीत करून घ्यावे . जनावरांच्या गोठया शेजारी तिथे मोकळी जागा असावी व पाण्याची व्यवस्था असेल हे असणे गरजेचे आहे . या मंधे आपण किचन वेस्ट टाकू शकतो . बायोग्यासचे प्रमाण १/१ एकास एक असे मानले आहे . म्हणजे १ किलो शेण व एक लिटर पाणी टाकावे 

             * बायोग्यास तयार कसा होतो . या मध्ये अनोरोबीक बॅक्टरीया असतो . या बॅक्टरीयाला ऑक्सिजन लागत नाही . म्हणून काळा रंग मारला जातो . नवीन बायोगॅस बांधला की १० ते १५ दिवस तयार होण्यास लागतात . 



Image result for bayogass

मोटर स्टार्टर



                          मोटर स्टार्टर  

उदिदष्ट :- आपल्या मोटारचा स्टार्टर  मध्ये बिघाड झाल्यास ती दुरुस्ती करणे आणि स्टार्टर पुन्हा वापरणे
साहित्य :- १ mm वायर , मोटार स्टार्टर ,स्क्रू ड्रायवर , पक्कड आणि कट्टर 

कृती :- १) सुरुवातीला आपण मोटर स्टार्टर पोलिश पेपरने साफ केले 
           २) स्टार्टर बुहतेक वेळा टाकलेले असते त्यामुळे गज लागते  त्यामुळे बिघण्याची शक्यता असते  
           ३)  बहुतेक वेळा स्टार्टर चा प्रोबलेम असतो पण आपण त्याच   काही वेळा जास्त वेळा वापरतो  त्या वेळी पोलिश पेपरने साफ   करावे  
           ४) मोटरची सीगल फेज आणि थ्री फेज अशा प्रकारे असते 
           ५) दोनी स्टार्टरची वायरींग समान असते 
           ६) या स्टार्टर वरती काम करावे लागते  . व आपण स्टाटर बसवतानी त्याला पावसापासून नीट ठेवावे . 

एलेक्ट्रीकल लोड



                                          एलेक्ट्रीकल लोड
उद्देश :- एलेक्ट्रीकल लोड विविध प्रकारचे असून त्यांना त्या लोड मुळे करंट नुसार वायर गेज ठरवावा लागतो
*लोडचा अभ्यास करण्या साठी पूर्ण वर्कशॉपमधील मशीनचा लोड मोजणे. कनेक्शन ठरवि     
 १) पूर्ण मशीनचा लोड मोजला  
 २)त्यानुसार करंट काढला 
 ३)करंट वरून वायर गेज ठरविल
                                                         

  • त्या मेन वायर मधून tap मारून पुढील लोड साठी विविध  वायर करंट नुसार निवडल्या जातात .
  • वर्कशॉप मधील लोड मोजणे :-                            
  •  वस्तूचे नाव 
    voltage 
     करंट 
     वेट
    टुब लाईट 
    २३०  
     ३.७५ 
    ८६४  
     लेथ मशीन 
    २३०  
    ८.५ 
    २८० 
     कम्पुटर
     २३०
    ०.९२ 
    २८० 
     कटर 
    २३० 
    ४.३ 
    १५० 
     ड्रील मशीन 
    २३०  
    ०२.३  
    २००   
     स्पॉट वेल्डिंग मशीन 
    २३० 
    ५.११ 
    २२० 
     आर्थ वेल्डिंग मशीन 
     २३० 
    ३.१ 
    ८३०                           

 workshop load


 wat=5729kw


watt= 12 200kw 
 voltage = 230 v
 voltage= 230v
 I = 24.90
 I= 53.05A
  • थ्री फेज व सिंगल फेज सप्लाय लोड विभागणे .
 थ्री फेज 
सिंगल फेज  
 थ्री फेज 
सिंगल फेज  
 watt = 1680
w= 449
w= 2200 
w= 100 
 v = 1140
I = 3.81
v = 230
I =17.60 
V =440
I = 5 A 
V = 230
I = 43.47 A 
  • पूर्ण लोड मोजून विभागणी 
थ्री फेज 
सिंगल फेज 
watt =3880 kw
watt = 140 49 kw
voltage = 440
I =8.61
voltage = 230 v
I = 61.08A
TOTAL LOAD
 1) 17929 WATT
2) 230 VOLT         
3)77.95 A




साहित्य :- अर्थिंग प्लेट , वायर , कोळसा , वीटचे तुकडे , मीठ , (केमिकल                    कम्पाउंड).
साधने   :- फावडे , पार , टिकाऊ , मल्टीमीटर .  
अर्थिंग करणे :-  
  1. अर्थिंग      साठी जमीन अशी निवडावी की तिथे आद्रता जास्त असावी व जमीन मऊ असावी.ज्या ठिकाणी पाण्याचा निचरा होत असेल अशी जागा बघावी .
  2. अर्थिगचा खड्डा ३.३फूट / १ मीटर पेक्षा जास्त असावा. 
  3. अर्थिंग चा ओहम १ पेक्षा कमीत कमी असावा.
  4. आपण जमिनीचा राजीस्तंत कृत्रिम रित्या कमी करू शकतो. त्यात आपण ( मीठ , कोळसा , केमिकल  कम्पाउंड) इत्यादी गोष्टी टाकू शकतो. व त्याचा   रजीस्तंत  कमी   करतो .
  5. अर्थिंग मध्ये आपण विठेचे तुकडे टाकतो कारण विठेचे तुकडे पाणी शोषून घेतात व जमनी खाली ओलावा टिकण्यासाठी मदत होते.
  • अर्थिंग चे तीन प्रकार :-  १) रॉड अर्थिंग.                                                                                २) पी.व्ही.सी अर्थिंग .                                                                      ३) प्लेट अर्थिंग  .                                                                            ४) मेंटनन्स फ्री अर्थिंग.   
  • हल्ली जास्तीत जास्त वापरली जाणारी अर्थिंग म्हणजे प्लेट अर्थिंग .
  • अर्थिंग चा जमिनीशी संपर्क करण्यासाठी जे काय लोखंडाची वापरतो त्याला इर्थ इलेट्रोड म्हंतात . व ते GI धातू चे असते कारण हा धातू लवकर गंजत नाही. 
  • फायदे :- अर्थिंग हि सेफ्टी आहे कारण जर कोणत्याही मशीन ची वायर शोर्ट होऊन बॉडीला टच झाली तर त्याचा करंट अर्थिंग मार्फत जमिनीत जातो .
  • image:-
arthing

वस्तूचे नाव
नग
दर
किमत
1.   कोळसा
६ kg
३०/kg
१८०
2.   मीठ
६ kg
८/kg
४८
3.   जी.आय.पाईप
३.३ ft
२२/m
२२
4.   सिंगल कोर वायर
१० m
११/m
110
5.   वीट
७/नग
35
6.   नटबोल्ट
                                                            total           =     400

सोलार कुकर


सोलार कुकर

सौरउर्जेवर शिजवले जाणारे अन्न यास सोलर कुकर असे म्हणतात सौरउर्जेवर आपण कोणतेही अन्न शिजवू शकतो .
    
उद्देश :-गैस किंवा लाकूड न वापरता मिळवली जाणारी उर्जा 
व त्यावर अन्न शिजवणे .

साहित्ये :-पत्रा, लोखंड ...

साधने :-कोणतेही अन्न ,व पाणी .....

 कृती :-प्रथम आपण अन्न कुटे शिजवणार आहे ती 
ती जागा पहावी . तिथे सावली असणार नाही व कोणाचा 
धक्का लागणार नाही हे लक्ष्यत ठेवावे .व जसी 
बद्दलतात तसे सोलर फिरवायला लागतो .
* या वरती अन्न उशिरा शिजले जाते .व ह्यातील प्रोटीन्स आपल्या शरीराला चांगले असतात . विधूत उर्ज्या वाचवली जाते .

  Image result for सोलर कुकर
हा सोलर कुक्कर आपण पत्र्या पासून किंवा काचे पासून बनवले 
जाते .

जॉइटचे प्रकार .

 
   

१)सिम्पल जॉईट :-
                         हा जॉईट घरातल्या वायरिंग करताना                          ज्यास्त वापरला जातो .Rattail Splice

२ )मॅरीड  जॉइट :-
                         हा जॉइट पोलवरच्या लाईनला                                      वापरला जातो .
Image result for married joint electrical
३)युनियन जॉइट :-
                            हा जॉइट ३ फेज मोटारच्या सप्लाय                             वा पाण्यातील मोटार यांना मारला                                जातो .
४ ) ब्रिटानिया जॉइट :-
                              हा जॉइट HT लाईनला ज्यास्त                                    मारला जातो .
Image result for britannia joint electrical
५) टी जॉइट :-
                     आपल्याला चालू सप्लाय मधून जर                            कनेक्शन पाहिजे असेल त्या वेळी जॉईट                        मारला जातो .   
Image result for t joint electrical  

वायर चे प्रकार


   वायर चे प्रकार 

उद्देश :- वायर प्रकार अभ्यासाने.

साहित्य:- सर्व प्रकार चा वायर (उदा). 1)सिंगल कोर वायर (२) टू कोर वायर (३) थ्री कोर वायर (४) फोर कोर वायर (५)मल्टीस्त्रंड वायर..

1)सिंगल कोर वायर :- हि अॅल्युमिनियम पासून बनवलेले असते . ह्या वायर चा वापर फेज , नुट्ल, अर्थिंग , विदुयत प्रवाह वाहून नेह्ण्यासाठी केला जातो.
२) टू कोर वायर :- हि वायर फेज व नुत्रल  विदुयत प्रवाह वाहून नेह्ण्यासाठी केला जातो. हि वायर अॅल्युमिनियम व मल्टीस्त्रंड सुद्धा असते

३)  थ्री कोर वायर :- हि वायर आपल्या मशीन साठी अर्थिंग हवी असेल तर थ्री कोर वायर चा वापर करतात.  हि वायर फेज व नुत्रल व अर्थिंग हे  विदुयत प्रवाह वाहून नेह्ण्यासाठी केला जातो. 

४) फोर कोर वायर :- हि वायर आपण फेज साठी २ नुत्रल२ किवा तीन फेज एक नुत्रल अशी कशीही वापरू शकतो

५)मल्टीस्त्रंड वायर:- हि वायर लवचिक असते हि वायर तांबे या धातूपासून बनलेली असते हि वायर जास्त घरातील वायरिंगला वापरतात